طراحي مسجد اسلامي مصر با گنبد تك پوسته لانه زنبوري (بخش 1)

مسجد باسونا پروژه اي ساختارشكن نسبت به بافت كهنه منطقه سوهاگ به شمار مي رود كه جلوه نوي آن نسبت به بافت كهن اين بخش از مصر خودنمايي مي كند. مسجد باسونا در منطقه اي پر سر و صدا و گرد و خاكي، مشرف به يك گورستان وساختمان هاي مسكوني مي باشد كه همگي تحت تاثير رفت و آمد احشام در خيابان ها قرار دارند. جاده هاي خالي، بازارهاي موقت هفتگي و سيركولاسيون شهري قديمي، از موارد تاثيرگذاري مي باشند كه بر روي پروژه مسجد تاثيرگذار خواهند بود. يكي از مهم ترين تاثير عوامل فوق، تعبيه ورودي اصلي به بخش عبادتگاه مسجد بود.

طراحي ساختمان مسجد مي بايست آرامش، صلح و هارموني را به كاربران خود ارائه دهد. به همين دليل چند نياز ضروري را بايد به بافت و طراحي مفهومي مسجد اضافه كند. اين راه حل بسته به تعبيه ديوار دولايه (ديوار دو جداره آجري با فضاي خالي بين دو پوسته) داشت كه فقط يك پنجره در آن قرار مي گرفت كه رو به گورستان قرار داشته، كه با يك سيستم سقف هيبريدي پوشش شده بود. تشكيل يك مربع مركزي (به ابعاد 6 در 6 متر) با يك گنبد انعطاف پذير تك پوسته در مركز مربع و 4 گوشواره مزين شده به شيوه هاي سنتي گچ بري، سقف مسجد را با تركيبات هيبريدي به نمايش گذاشته است. حفره گنبد يك فيلتركننده تهويه مي باشد كه نور غيرمستقيم و نسيم تازه را به داخل مسجد هدايت مي كند. پوسته دولايه ديوارها و سقف مسجد (به غير از گنبد تك پوسته) يك عامل فيلتركننده و خنك كننده هواي داخل مي باشد.

گنبد مسجد باسونا به بهره گيري از بلوك هاي آجري شني كه در سبك معماري مصر كاربرد دارند، هوا را در نيم تن در متر مكعب تعديل مي كند. متريال هاي به كار رفته در ساختار آجرها، شن، آهك و ماسه مي باشد. وزن سبك بلوك هاي گنبد در تثبيت گنبد نقش بسزايي ايفا كرده و تمام عناصر به كار رفته در سقف را با سازه اي ساده تعديل كرده است. ابعاد هر آجر 100 در 200 در 600 ميلي متر بود، و با يك الگوي چرخشي لانه زنبوري كنار هم چيده شده اند كه علاوه بر برآيند زيبايي شناسي معماري اسلامي، پايستكي چينش آجرها را به ارمغان آورد. با اين وجود نصب آجرها در يك گنبد يك پوسته با چنين چينشي،  نيازمند پوشش فلزي است. به همين علت معمار پروژه يك سيستم فولادي را براي تثبيت آجرها در نظر گرفت تا تحمل وزن گنبد فقط به عهده سيستم بنا نباشد.